مصطفی امیرفخریان؛ فاطمه زعفرانی
چکیده
این مطالعه به دنبال آن است تا با تکیه بر مدلهای تحلیل فضایی و در چارچوب نگرش «انتشار فضایی»، جایگاه هسته مرکزی شهر طرقبه را از منظر گروههای جمعیتی، در شرایط رشد آرام (قبل از 1385) و رشد سریع (بعداز 1385)، مورد ارزیابی قرار دهد. متغیرهای تحقیق شامل تعداد جمعیت، تعداد زنان، سالخوردگان، جوانان، شاغلین، بیکاران و کمسوادان و ...
بیشتر
این مطالعه به دنبال آن است تا با تکیه بر مدلهای تحلیل فضایی و در چارچوب نگرش «انتشار فضایی»، جایگاه هسته مرکزی شهر طرقبه را از منظر گروههای جمعیتی، در شرایط رشد آرام (قبل از 1385) و رشد سریع (بعداز 1385)، مورد ارزیابی قرار دهد. متغیرهای تحقیق شامل تعداد جمعیت، تعداد زنان، سالخوردگان، جوانان، شاغلین، بیکاران و کمسوادان و مقیاس تحلیل در سطح 1476بلوک شهری و طی سه دوره زمانی1375، 1385و 1395 است. برای این منظور ضمن ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی از ویژگیهای جمعیت شهر طرقبه و هسته مرکزی آن و با استفاده از ابزارها و تکنیکهای آماری-فضایی همچونGetis-Ord Gi و Grouping Analysisبه ارزیابی و تحلیل دادهها پرداخته شد. نتایج این ارزیابی نشان میدهد تا قبل از 1385، هسته مرکزی منشأ تمام گروههای جمعیتی و متمایز از سایر محدودههای شهری است. اما پس از 1385، گروههای جمعیتی با الگوی غالب «انتشار فضایی پیوسته» از هسته مرکزی خارج و در پیرامون آن ساکن میشوند. مدلهای تحلیل فضایی نشان میدهند که در نتیجه این تغییرات، هسته مرکزی طرقبه، جایگاه خود را در مقایسه با سایر محدودههای شهری از دست نمیدهد؛ بلکه این فرایند، سبب شبیهتر شدن برخی محدودهها به هسته مرکزی و تکثیر ویژگیهای جمعیتی هسته مرکزی در سایر محدودهها میشود. انتشار گروههای جمعیتی در پیرامون هسته مرکزی و چسبیده به آن، از سویی بیانگر تمایل افراد بهحضور در این محدوده و نمایش پیوستگی و انسجام فضایی و از سوی دیگر بیانگر وجود الگوی متمایز از تحولات هسته مرکزی در شرایط رشد کالبدی در شهرهایی از این قبیل و تفاوت آن با الگوهای تعمیمیافته ناشی از تحولات شهرهای بزرگ خواهد بود.
